Temida trzyma symbole prawa. Figurka jest na biurku, na nim znajdują się kodeksy prawa z klepsydrą.

Jakie kary PIP dla pracodawcy łamiącego przepisy

Temida trzyma symbole prawa. Figurka jest na biurku, na nim znajdują się kodeksy prawa z klepsydrą.

Jak podaje Państwowa Inspekcja Pracy, w 2019 r. planowanych jest około 70 tysięcy kontroli. Inspekcja pracy prowadzi zarówno planowane kontrole jak i te w wyniku złożonych skarg pracowniczych. Każdy pracownik ma prawo złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy. Każda skarga jest tam wnikliwie sprawdzana i najczęściej skutkuje przeprowadzeniem tzw. kontroli skargowej.

Według danych statystycznych w ubiegłym roku do  Inspekcji Pracy wpłynęło ponad 54 tysięcy skarg w związku z czym, przeprowadzonych zostało blisko 30 tysięcy kontroli skargowych. Ogółem, w roku 2018 inspektorzy pracy przeprowadzili  ponad 80 tysięcy kontroli, które w niejednym przypadku zakończyły się nałożeniem kar finansowych. Kary PIP mają na celu poprawę warunków pracy i zdyscyplinowanie pracodawcy do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy pracownikom.

Kary finansowe nakłada inspektor pracy lub Sąd

Za łamanie przepisów dotyczących prawa pracy właścicielom firm mogą zostać nałożone kary finansowe. Inspektor Państwowej Inspekcji Pracy ma różne możliwości ukarania pracodawcy. Może on wystawić karę grzywny w wysokości od 1 do 2 tysięcy złotych, w formie mandatu do zapłaty. Inspektor wręcza pracodawcy mandat za potwierdzeniem odbioru. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu przez pracodawcę inspektor kieruje sprawę do sądu. Inspektor może wystawić również karę grzywny w wysokości do 5 tysięcy złotych, gdy ukarany pracodawca dopuszcza się wykroczenia po raz drugi w ciągu 2 lat. (tzw. recydywa).

W przypadku odmowy przyjęcia mandatu lub dopuszczenia się wykroczeń, za które grożą kary PIP przekraczające maksymalną kwotę grzywny, inspektor również kieruje wniosek do sądu. Sąd za popełnienie wykroczeń przewidzianych w kodeksie pracy, może ukarać pracodawcę mandatem w wysokości maksymalnie 30 tysięcy złotych.

Kary PIP dla pracodawcy związane z umową o pracę

Zakres wykroczeń przeciwko prawom pracownika zawarty jest w dziale trzynastym ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.). Pracodawca może być pociągnięty do odpowiedzialności za min:

Naruszenie obowiązków pracodawcy w  zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy określone zostały w artykułach Kodeksu pracy. Do nich należy:

Brak zawarcia umowy o pracę z pracownikiem jest sytuacją, która nie powinna się zdarzyć. Każdy pracownik, przed rozpoczęciem pracy powinien zawrzeć z pracodawcą umowę o pracę i w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy zostać zgłoszony do ZUS. Umowa powinna być zawarta na piśmie. Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy.

Brak potwierdzenia na piśmie zawartej umowy o pracę, jest  wykroczeniem. Umowa o pracę powinna zawierać informację o rodzaju umowy, datę zawarcia umowy, warunki pracy i płacy oraz termin rozpoczęcia pracy.

Każdy pracownik przed dopuszczeniem do pracy powinien być na koszt pracodawcy skierowany do lekarza medycyny pracy, który oceni czy osoba ubiegająca się o pracę nie ma przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku. Dopuszczanie pracowników bez aktualnych badań lekarskich, jest podstawą do nałożenia mandatu.  Podobnie  brzmią przepisy dotyczące szkoleń z zakresu bhp. Przed dopuszczeniem do pracy pracodawca ma zapewnić pracownikowi szkolenie wstępne z zasad i przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Brak szkoleń w zakresie bhp jest również częstym przewinieniem pracodawcy, które znajduje  inspektor podczas kontroli.

Pracodawcy są często karani za naruszenie przepisów dotyczących czasu pracy pracownika, kiedy nie jest przestrzegane prawo do odpoczynku osoby zatrudnionej. Brak prowadzenia akt osobowych pracownika lub nieprawidłowości związane z ich przechowywaniem należą do przewinień, które wychodzą podczas prowadzonej kontroli. Przewinieniami pracodawcy w zakresie umów o pracę są też takie zdarzenia jak brak terminowego wypłacania wynagrodzeń pracowniczych, bezpodstawne obniżanie wynagrodzenia pracownika, rozwiązanie umowy o pracę z naruszeniem przepisów praw pracy, lub niewydanie pracownikowi świadectwa pracy.

Kary PIP dla pracodawcy związane z bezpieczeństwem pracownika

Najistotniejszą kwestią w prowadzeniu firmy zatrudniającej pracowników jest ich ochrona zdrowia i życia poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Pracodawca powinien tak organizować pracę, aby zapobiegać wypadkom, urazom i chorobom zawodowym. Brak oceny i dokumentacji ryzyka zawodowego nie jest dobrą praktyką, należy się jej wystrzegać. Ryzyko zawodowe i jego ocena należy do zakresu kontroli PIP. Pracodawca musi zapoznać pracownika z zagrożeniami na jego miejscu pracy, aby miał świadomość czekających go zdarzeń. Pracodawca musi wyjaśnić, jak przed zagrożeniami pracownik ma się chronić. Sama wiedza o sposobach ochrony przed zagrożeniami nie wystarczy. Nie dostarczenie środków ochrony indywidualnej pracownikom, jest karalne.  Ważnym zadaniem pracodawcy jest zapewnienie środków ochrony indywidualnej i dostarczenie środków ochrony, które spełniają wymagania oceny zgodności.

Dbałość o park maszynowy i stosowanie maszyn i urządzeń zapewniających bezpieczeństwo pracowników, to kolejne zadanie szefa firmy. Niedostosowanie maszyn do aktualnych wymogów bezpieczeństwa np. brak osłon części ruchomych maszyn, brak oznaczeń zgodności, instrukcji użytkowania maszyn, brak DTR (dokumentacji techniczno- ruchowej), skutkować będzie ty, że inspektor wręczy pracodawcy mandat.

Pracodawca musi zadbać również o stworzenie służby bhp jeśli zatrudnia powyżej 100 pracowników. To organ, który pełni w firmie funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Inspektor, kontrolując firmę, sprawdzi najpierw stan zatrudnienia w zakładzie pracy. Brak służby BHP, w firmie zatrudniającej powyżej 100 pracowników może skutkować karą finansową i wydaniem nakazu utworzenia służby bhp w zakładzie pracy.

Pracodawca ma obowiązek kontrolować środowisko pracy, które wyznaczył pracownikowi. Zdarza się, że czynniki środowiskowe mogą być zmienne, dlatego pracodawca musi zadbać o sprawdzanie warunków miejsca pracy. Brak prowadzenia pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz brak wdrażania profilaktyki zabezpieczającej pracownika przed ich działaniem, skutkować może narażeniem pracownika na pogorszenie stanu zdrowia, a nawet utraty życia pracownika. W takich sytuacjach inspektor pracy może zlecić wykonanie pomiarów.

Kary PIP dla pracodawcy związane z wypadkami w pracy

Złe warunki pracy i brak dbałości o środowisko pracy jest przyczyną wielu zdarzeń wypadkowych. Istnieje czasem pokusa, (szczególnie przy nielegalnym zatrudnieniu), aby zataić zdarzenie wypadkowe lub chorobę zawodową. Niepowiadomienie właściwego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy, brak zgłoszenia choroby zawodowej albo podejrzenia o chorobę, przedstawienie nieprawdziwych informacji, dowodów lub dokumentów dotyczących wypadków, lub chorób jest działaniem podlegającym pod kodeks karny.

Art. 221 KK. mówi, że kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporządza, lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji, podlega grzywnie do 180 stawek dziennych albo karze ograniczenia wolności.

W sytuacji, gdy już mamy inspektora na kontroli, pracodawca powinien z nim współpracować. Odmowa dostępu do dokumentacji i pomieszczeń inspektorowi podczas kontroli, na pewno skutkować będzie nałożeniem sankcji. Utrudnianie postępowania kontrolnego jest karane. Po skończonej kontroli inspektor przedstawia pracodawcy protokół z kontroli, pod którym podpisuje się kontrolowany pracodawca. Protokół często zawiera nakazy do realizacji, które pracodawca powinien respektować i zlikwidować wskazane uchybienia. Brak realizacji nakazów PIP w wyznaczonym terminie skutkuje najczęściej nałożeniem kolejnych mandatów.

Można wymieniać listę przewinień, bo ta jest długa. Tu wymieniliśmy najczęściej występujące zdarzenia ukarane mandatami.

Jakie zadania ma Państwowa Inspekcja Pracy?

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 roku o Państwowej Inspekcji Pracy, bardzo dokładnie odpowiada na pytanie, jakie PIP ma zadania. W rozdziale 2, dotyczącym zadań Państwowej Inspekcji Pracy wymienione zostały tak ważne kwestie jak: kontrola dotycząca przestrzegania przepisów praca pracy, a w szczególności zasad BHP. PIP kontroluje także kwestie dotyczące wynagrodzenia za pracę, świadczeń, czasu pracy, urlopów, zatrudnienia młodocianych czy też osób niepełnosprawnych. W zakres działalności inspektorów wchodzi także badanie przyczyn chorób zawodowych oraz kontrolowanie stosowania środków, które mają im zapobiegać. PIP  ma prawo prowadzić również badania oraz analizować czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy. Rozdział 2 ustawy dokładnie podejmuje tematykę związaną z zadaniami PIP.

Czy tylko pracodawca otrzyma mandat karny?

W firmach łamiących przepisy prawa pracy kary mogą otrzymać nie tylko pracodawcy, ale też osoby, przez które doszło do naruszenia przepisów. Może to być osoba działająca w imieniu pracodawcy np.  kadrowa, kierownik, dyrektor. Inspektor może również ukarać osobę odpowiedzialną za stan bhp w firmie lub osobę kierującą pracownikami- kierownika, brygadzistę, majstra. Grzywny nakładane są imiennie – na konkretnego pracownika.

Potrzebujesz szkolenia BHP lub z Pierwszej Pomocy?