Badania okresowe są nieodłącznym elementem związanym z bezpieczeństwem i higieną pracy. Każdy zatrudniony pracownik musi odbyć badania medycyny pracy. W kontekście kodeksu pracy istnieją określone zasady dotyczące obowiązku zatrudnionego personelu  do przeprowadzania regularnych badań okresowych.

Badania okresowe czy należy się dzień wolny od pracy?

Kodeks pracy wyraźnie mówi, że dzień badań okresowych nie jest dniem wolnym od pracy, co podkreśla ich charakter służbowy. W przypadku kiedy badania skończą się w czasie pracy, skierowany na nie pracownik powinien wrócić do zakładu pracy. Jeśli osoba ta nie wróci na miejsce pracy po skończonych badaniach, pracodawca może potraktować to jako nieobecność w pracy. 

Podwładny ma również obowiązek przedstawienia pracodawcy zaświadczenia o odbytych badaniach w celu potwierdzenia, że faktycznie brał udział w obowiązkowych badaniach okresowych. W przypadku braku przedstawienia zaświadczenia, pracodawca może skorzystać z przepisów dotyczących zasad ustalania nieobecności w pracy.

Warto zauważyć, że badania okresowe są obowiązkowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy, a ich niewykonanie w wymaganym terminie może uniemożliwić dopuszczenie pracownika do pracy. Przepisy prawne jasno wskazują, że zarówno obowiązkiem pracodawcy jest skierowanie pracownika na badania do lekarza medycyny pracy jak i obowiązkiem pracownika jest stawienie się na takie badania.  Dlatego też pracodawca będzie wymagać od osoby zatrudnionej stawiennictwa u lekarza medycyny pracy w celu monitorowania jego stanu zdrowia i zapobiegania możliwym zagrożeniom wynikającym z jego stanowiska pracy.

Należy więc pamiętać, że dzień badań okresowych nie jest traktowany jako dzień wolny od pracy, a pracownik powinien postępować zgodnie z postanowieniami kodeksu pracy oraz instrukcjami pracodawcy w tej sprawie. Dzięki temu można zapewnić bezpieczeństwo i dobre warunki pracy dla wszystkich pracowników. 

Co to są badania okresowe?

Definicja badania okresowego obejmuje przeprowadzenie badania lekarskiego w gabinecie lekarza medycyny pracy, z którym zakład pracy ma podpisaną umowę.  Badania takie muszą odbywać się w miarę możliwości w godzinach pracy pracownika. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy na danym stanowisku bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Badania okresowe należy wykonać w czasie godzin pracy, a pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za ten dzień pracy. Badania lekarskie lekarz przeprowadza zgodnie z warunkami pracy opisanymi w skierowaniu na badanie okresowe. Pracodawca w skierowaniu na badania musi opisać stanowisko pracy swojego pracownika, jakie czynności ten człowiek wykonuje w ramach swoich zadań zawodowych oraz należy wskazać czynniki uciążliwe, czynniki szkodliwe i czynniki niebezpieczne występujące w środowisku pracy każdego pracownika skierowanego na badania. 

Czy pracownik może odmówić udziału w badaniach lekarskich?

Pracownik nie może odmówić stawienia się na wykonanie badań lekarskich okresowych. Wynika to z obowiązków pracownia w zakresie bhp, o których mowa  w art . 211 kodeksu pracy, że obowiązkiem pracownika jest między innymi poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich, ma też współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Należy również pamiętać, że pracodawcy nie wolno dopuścić do pracy pracownika bez ważnych badań lekarskich.  Skierowanie podwładnego na badania jest zatem poleceniem służbowym, które należy wykonać w ustalonym terminie.  W sytuacji, gdy pracownik, nie przedstawi orzeczenia lekarskiego o zdolności do wykonywania pracy na danym stanowisku pracy w wymaganym terminie, może zostać niedopuszczony do pracy lub może zostać z nim rozwiązana umowa o pracę z powodu naruszenia obowiązków pracowniczych.

Co powinien zrobić pracownik po wykonaniu badań okresowych?

Po wykonaniu badań okresowych pracownik powinien przedstawić pracodawcy orzeczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu. Jeśli w orzeczeniu zapisane są jakieś zalecenia lekarskie, należy ich przestrzegać podczas wykonywania pracy.  

Pracodawca  poinformowany o stanie zdrowia pracownika i dodatkowych zaleceniach lekarskich powinien  być w stanie zapewnić odpowiednie warunki pracy lub ewentualne dostosowanie stanowiska pracy do potrzeb pracownika. 

Zaleca się regularne badania profilaktyczne oraz stosowanie się do zaleceń lekarskich, aby uniknąć poważniejszych problemów zdrowotnych w przyszłości. Dbając o swoje zdrowie, pracownik może cieszyć się lepszym samopoczuciem oraz wydajnością w pracy. Zapobieganie chorobom i dbanie o swoje ciało to kluczowe elementy zdrowego stylu życia, które warto praktykować zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym.

Jakie są obowiązki pracodawcy w zakresie badań okresowych?

Pracodawca ma obowiązek pilnować terminów badań lekarskich oraz opłacić ich koszt.  Zadaniem pracodawcy jest określić zagrożenia stanowiska pracy i uwzględnić je w skierowaniu opisując warunki zatrudnienia swojego pracownika.  Musi też zapewnić pracownikom możliwość wykonania badań okresowych, nawet jeśli wymagają tego szczególne warunki i zachodzi konieczność odbycia tych badań w innej miejscowości, niż mieści się zakład pracy. Powinien także respektować wyniki badań i działać zgodnie z rekomendacjami lekarza medycyny pracy.

Jeśli wyniki badań i zalecenia lekarza medycyny pracy wskazują na konieczność dostosowania warunków pracy lub zwiększenia zapotrzebowania środków ochrony osobistej, pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia niezbędnych środków ochronnych pracownikowi. 

Wszelkie decyzje dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa pracowników powinny być podejmowane w porozumieniu z lekarzem medycyny pracy oraz pracownikiem, z poszanowaniem jego praw i godności. W ten sposób pracodawca spełnia swoje obowiązki w zakresie ochrony zdrowia pracowników poprzez organizację obowiązkowych badań okresowych. 

Jakie są obowiązki pracownika w kontekście badań okresowych

Aby kontynuować swoją pracę, każdy pracownik musi poddawać się badaniom lekarskim i stosować się do  zaleceń lekarza medycyny pracy. Jest to istotne dla zapewnienia przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pracownika w jego środowisku pracy. Pracownik podczas przeprowadzenia badań zachowuje prawo do wynagrodzenia. Badania powinny odbywać się w czasie pracy pracownika.

Konieczność poddania się badaniom okresowym odnosi się do wszystkich pracobiorców, którzy są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, jak i pracowników narażonych na działanie czynników niebezpiecznych dla zdrowia i obowiązkiem pracownika jest stawienie się ze skierowaniem na badania. 

FAQS

Q: Czy badania okresowe gwarantują dzień wolny od pracy?

A: Nie, pracownikowi nie przysługuje dzień wolny na badania okresowe. Wykonanie badań lekarskich traktowane jest jako polecenie służbowe. 

Q: Kiedy pracownik powinien wrócić do pracy po badaniach okresowych?

A: Po zakończeniu badań pracownik powinien wrócić do pracy.

Q: Czy badania kontrolne są obowiązkowe w trakcie pracy?

A: Tak, badania kontrolne należy przeprowadzać w czasie pracy.

Q: Kto kieruje pracownika na badania okresowe?

A: Pracodawca kieruje pracownika na badania okresowe do lekarza medycyny pracy.

Q: Czy koszty dojazdu na badania okresowe pokrywa pracodawca?

A: Zgodnie z zasadami obowiązującymi, w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują pracownikowi należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych. Chodzi tu o dojazd do innej miejscowości niż ta, w której jest siedziba pracodawcy. 

Q: Jak często powinny być przeprowadzane badania okresowe?

A: Badania okresowe należy przeprowadzać w miarę możliwości, zgodnie z przepisami prawa pracy oraz terminami wyznaczonymi przez lekarza medycyny pracy. To lekarz wyznacza termin kolejnej wizyty lekarskiej, na której pracownik ma obowiązek się zgłosić.